Điểm danh các mốc siêu âm thai quan trọng mẹ bầu cần ghi nhớ

Siêu âm thai là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, vô cùng an toàn, dùng các sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh em bé cũng như tử cung, nhau thai,... hiển thị trên màn hình, từ đó có thể đánh giá chi tiết tình hình phát triển và sức khỏe của thai nhi trong bụng mẹ. Mẹ bầu có thể lựa chọn thực hiện siêu âm thai 2D, 3D, 4D hay Doppler màu. Thời gian siêu âm thường kéo dài khoảng 10-15 phút. Tuy nhiên nhiều trường hợp thai nhi đang ở tư thế khó quan sát hoặc nhiều mẹ có lớp mô thành bụng dày cản trở việc theo dõi thì cần phải thực hiện tỉ mỉ và lâu hơn để đánh giá được chính xác thai nhi.

Có 2 phương pháp siêu âm thai hiện nay đó là: 

• Siêu âm trên bụng: Bác sĩ sẽ bôi một lớp gel mỏng lên bụng mẹ rồi dùng đầu máy siêu âm di chuyển trên bụng để cho hình ảnh rõ nét hơn. Phương pháp này rất đơn giản, dễ thực hiện và không ảnh hưởng tới sức khỏe

• Siêu âm đầu dò âm đạo: Đây là cách siêu âm được thực hiện bằng cách đưa đầu dò siêu âm qua âm đạo để theo dõi hình ảnh thai nhi. Phương pháp này được chỉ định trong trường hợp thai nhỏ hoặc theo chỉ định riêng của bác sĩ. Phương pháp này phức tạp hơn, có thể gây cảm giác khó chịu cho mẹ, hoặc đôi khi sẽ gây ra 1 số tác dụng phụ, có thể ảnh hưởng tới thai nhi nếu thực hiện không đúng.

Khi mang thai, bất cứ ông bố bà mẹ nào cũng đều mong muốn con mình sinh ra được an toàn, khỏe mạnh, phát triển bình thường. Tuy nhiên thai kỳ là cả một chặng đường dài thai nhi trong bụng mẹ, rất khó để có thể theo dõi, nắm bắt trực tiếp thai nhi như thế nào. Do đó, việc thực hiện siêu âm thai là cần thiết để giúp ba mẹ nắm bắt được kịp thời sự hình thành và phát triển của thai nhi. Từ đó bác sĩ sẽ có những tư vấn chính xác về dinh dưỡng, sinh hoạt,... để giúp bạn có một thai kỳ khỏe mạnh. Tất cả các bà bầu trong quá trình mang thai đều được chỉ định siêu âm thai, nhằm mục đích:

• Phát hiện có thai sớm và vị trí mang thai, đặc biệt sẽ giúp nhận biết kịp thời tình trạng mang thai ngoài tử cung 

• Xác định số lượng thai

• Xác định tuổi thai, dự đoán ngày sinh để mẹ có sự chuẩn bị đầy đủ

• Đánh giá sự phát triển của thai nhi, để từ đó có chế độ dinh dưỡng hợp lý và biện pháp can thiệp kịp thời

• Giúp phát hiện các bất thường của mẹ và bé trong khi khám thai thông thường không thể phát hiện được như: dị tật bẩm sinh, nguy cơ bất thường, tình trạng cạn ối, dư ối,.. từ đó hạn chế được những nguy cơ có thể xảy ra trong thai kỳ

• Đánh giá tình trạng nhau thai, buồng ối, ngôi,...để mẹ có sự chuẩn bị chuyển dạ tốt nhất

Có thể thấy rằng siêu âm thai là việc rất quan trọng mà mẹ bầu cần phải thực hiện thường xuyên, định kỳ để theo sát sự phát triển của thai nhi. Bạn nên tuân thủ lịch khám thai mà bác sĩ đề ra nhé.

Vậy trong suốt thời gian mang thai, mẹ bầu cần đi siêu âm vào những mốc nào? Thông thường, bạn sẽ được yêu cầu khám ít nhất mỗi tháng 1 lần trong 6 tháng đầu thai kỳ. Sang đến tam cá nguyệt cuối sẽ cần khám thai nhiều hơn. Thực tế, tùy theo mỗi trường hợp cụ thể của thai phụ mà bác sĩ sẽ chỉ định số lần và thời điểm siêu âm. Tuy nhiên có 3 mốc siêu âm thai không thể bỏ qua, có thể kể đến đó là: 

• Từ 11 tuần đến 13 tuần 6 ngày

• Từ 18 tuần đến 22 tuần

• Từ 30 tuần đến 32 tuần

Ngoài ra, mẹ bầu cần tuân thủ các mốc siêu âm thai quan trọng rất cần thiết như sau:

Đây được xem là mốc siêu âm cơ bản đầu tiên và rất quan trọng trong thai kỳ. Khi bạn xuất hiện triệu chứng mang thai, chậm kinh hơn 1 tuần và mua que thử thai 2 vạch thì nên tới viện để được siêu âm sớm.  Mục đích của việc siêu âm thai ở thời điểm này là:

• Xác định có thai hay không

• Xác định số lượng thai, vị trí túi thai (nằm trong hay ngoài tử cung) 

• Tính tuổi thai, ngày dự sinh (dựa trên kỳ kinh cuối)

• Trường hợp bạn đi siêu âm lúc 5-6 tuần chưa thấy rõ phôi thai hoặc nghe được tim thai thì cần tới siêu âm lúc 8 tuần để nghe kết luận của bác sĩ nhé.

Ngoài ra, trong mốc siêu âm này, bạn sẽ được chỉ định khám thai (đo chiều cao, cân nặng,  huyết áp, thử nước tiểu, xét nghiệm máu tổng quát theo chỉ định) và nghe tư vấn, trao đổi với bác sĩ về các vấn đề liên quan tới sức khỏe của bản thân để bác sĩ có những chỉ định tốt nhất. Đồng thời sẽ hướng dẫn mẹ bầu các chế độ ăn uống, sinh hoạt, bổ sung vitamin như thế nào cho phù hợp.

Thông thường bác sĩ sẽ hẹn siêu âm lại sau 4 tuần, ngoài ra có thể sớm hơn tùy theo tình hình sức khỏe thực tế của bạn. Điều này sẽ được bác sĩ hẹn rõ ràng.

Vào giai đoạn này, các dị tật biểu hiện ngoài cơ thể thai nhi đã có thể quan sát rõ. Đây là một trong các mốc siêu âm thai quan trọng để tiến hành siêu âm kiểm tra dị tật, xem bé yêu có đang phát triển bình thường hay bất thường không.

Siêu âm thai 11-13 tuần bao gồm:

• Siêu âm kiểm tra hình thái thai nhi 

• Siêu âm đo độ mờ da gáy để xác định nguy cơ bệnh Down. Nếu kết quả đo độ mờ da gáy bất thường thì có khả năng cao mắc bệnh này, bác sĩ sẽ tư vấn kỹ hơn về các xét nghiệm chuyên sâu để cho kết quả chính xác hơn

• Siêu âm và đánh giá khoảng mở trong não để có thể phát hiện sớm tình trạng dị tật ống thần kinh 

• Đánh giá tuổi thai và dự kiến sinh dựa theo số đo chiều dài đầu mông. Đây cũng là thời điểm đánh giá theo siêu âm chính xác nhất

Ngoài ra, mốc này ngoài việc thăm khám thông thường như kiểm tra cân nặng, đo huyết áp thì mẹ bầu còn được chỉ định xét nghiệm Double test để tầm soát dị tật thai nhi. Kết hợp cùng với kết quả đo độ mờ da gáy bác sĩ sẽ có kết luận cùng chỉ định cụ thể

Ngoài siêu âm kiểm tra hình thái thai nhi, theo dõi sự phát triển của thai nhi và kiểm tra lượng nước ối, mốc này còn rất quan trọng để thực hiện xét nghiệm Triple test - xét nghiệm sàng lọc thai nhi, phát hiện nguy cơ dị tật bẩm sinh ở em bé (nếu bạn chưa làm Double test ở mốc trước) 

Đây là khoảng thời gian tốt nhất để đánh giá bất thường về cấu trúc thai nhi. Và cũng là lần siêu âm cực kỳ quan trọng trong quá trình mang thai. Trong lần siêu âm này bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm 4D để: 

• Kiểm tra hình thái thai nhi đánh giá tình trạng phát triển của bé

• Quan sát tim, não, cột sống, thận, dạ dày, chân tay (bao gồm cả bàn tay, bàn chân), bụng, xương… tầm soát các bất thường. Đây cũng là thời điểm tốt nhất để đánh giá, đảm bảo bàn tay, bàn chân đủ ngón, chân tay hoạt động bình thường.

• Đo chiều dài cổ tử cung, kiểm tra vị trí bánh rau, dây rốn, lượng nước ối

Ngoài ra, bạn cần phải thực hiện một số xét nghiệm khác như: xét nghiệm máu, nước tiểu, … Sau khi siêu âm nếu thai nhi có bất thường nghiêm trọng bác sĩ sẽ cho bạn biết để cân nhắc có nên đình chỉ thai nghén hay không. Việc đình chỉ thai nghén sẽ chỉ được thực hiện trước 24 tuần mang thai để đảm bảo sức khỏe cho mẹ. 

Đây là mốc siêu âm để theo dõi sự phát triển của thai nhi và mẹ. Cụ thể khi siêu âm bác sĩ sẽ thực hiện:

• Siêu âm 4D đánh giá hình thái thai nhi, tầm soát các bất thường

• Kiểm tra tim thai

• Kiểm tra vị trí bám của nhau thai, lượng nước ối

• Đo chiều cao tử cung và vòng bụng của mẹ 

Đồng thời mốc này bác sĩ sẽ chỉ định cho mẹ bầu thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, tốt nhất trong tuần thai từ 24-28 để phát hiện kịp thời, tránh những nguy cơ biến chứng tiểu đường nguy hiểm cho mẹ và bé. Đây cũng là thời điểm mẹ bầu tiêm vắc xin uốn ván VAT mũi đầu tiên (đối với sản phụ sinh con lần đầu)

Bắt đầu từ tuần thai 28, mẹ bầu đã bước sang tam cá nguyệt thứ 3. Kể từ lúc này, mẹ bầu cần đi siêu âm thai định kỳ 2 tuần/ lần. Trong giai đoạn này bác sĩ sẽ kiểm tra ngôi thai của bé yêu trong bụng và kiểm tra tử cung để kịp thời phát hiện các dấu hiệu sinh non nếu có. Từ đó có những chẩn đoán và phương án cho mẹ khi vượt cạn.

Đặc biệt thai nhi 30-32 tuần là một trong các mốc siêu âm thai quan trọng để thực hiện siêu âm 4D tầm soát dị tật quý 3 thai nhi, phát hiện các bất thường muộn như: Tắc ruột, giãn não thất, nhiễm trùng bào thai, kiểm tra tim thai, ước tính kích thước thai nhi, đồng thời chỉ định xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu để theo dõi sự phát triển của thai nhi. Trong lần khám thai này, thai phụ sẽ được tiêm vắc xin uốn ván VAT mũi thứ 2 (nếu sản phụ sinh con lần đầu hoặc lần 2 sau 5 năm).

Các mẹ bầu lưu ý, bắt đầu từ tuần 30 trở đi, hãy theo dõi đếm cử động thai nhi (4 lần/ giờ là bình thường) và tái khám ngay nếu thấy đau bụng, ra máu hay thai máy ít hoặc các dấu hiệu bất thường khác.

Bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm 2D để theo dõi sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ, xác định ngôi thai, vị trí nhau, tình trạng nước ối, dây rốn,... đồng thời theo dõi nhịp tim thai và cơn co tử cung bằng monitoring (Non-stress test) 

Bắt đầu từ tuần thai thứ 36 là giai đoạn vô cùng quan trọng vì thai phụ sắp bước vào quá trình chuyển dạ. Lúc này bạn sẽ phải đi khám thai định kỳ 1 tuần/ lần để theo dõi huyết áp, tình trạng thai nhi, nước ối, nhau thai. Ngoài ra, bác sĩ sẽ thăm khám đồng thời có thể chỉ định xét nghiệm khung chậu và Non-stress test. Nếu thấy mẹ bầu có dấu hiệu bụng tụt, bác sĩ sẽ tư vấn cách nhận biết dấu hiệu sắp sinh để kịp thời nhập viện.

Thời điểm này, thai phụ cũng tiến hành chọn nơi sinh và làm hồ sơ sinh đầy đủ để chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ sau này.

Từ tuần 40 nếu thai phụ chưa có dấu hiệu chuyển dạ, bác sĩ sẽ thăm khám kết hợp siêu âm để kiểm tra tình trạng thai nhi và nước ối. Lúc này bác sĩ sẽ cân nhắc có nên tiến hành mổ chủ động hay để chuyển dạ tự nhiên. Sẽ can thiệp sớm nếu bác sĩ phát hiện nguy cơ.

Trong suốt quá trình thai kỳ, mẹ bầu cần thực hiện nhiều lần siêu âm thai để có thể theo dõi sự phát triển của bé yêu và kịp thời phát hiện, xử lý các biến chứng bất thường, đón bé yêu ra đời khỏe mạnh. Hãy ghi nhớ các mốc siêu âm thai quan trọng kể trên để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé nhé! 

Nguồn: https://bibibo.com.vn/